Prof. Dr. TÜRK: “Atatürk’ün İradesine Saygısızlıktır!”
DSP Parti Meclisi üyesi Prof. Dr. TÜRK: “Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ‘İş Bankası hisseleri’ konusunda Atatürk’ün ‘suiistimal’ edildiğini öne sürmesi, haksız ve yanıltıcı bir iddiadır” dedi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 16 Eylül 2018 günü Azerbaycan dönüşünde uçakta gazetecilerin bir sorusu üzerine CHP’nin “Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ü suiistimal ederek, … İş Bankası hisselerinin yüzde 28’inin sahibi” olmasını, oradan para almamakla birlikte, Yönetim Kurulunda dört üyesi bulunmasını eleştirmesi, “Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün bu tür bir varlığı herhangi bir siyasî partinin etiketi altına giremez. Girse girse Hazine’ye girer.” şeklinde konuşması üzerine; DSP Parti Meclisi üyesi Prof. Dr. Hikmet Sami Türk, aşağıdaki yazılı açıklamayı yaptı:
“CHP’nin Türkiye İş Bankası A. Ş. pay senetlerinin bir bölümüne sahip olması, Atatürk’ün ölümünden iki ay beş gün önce ‘Dolmabahçe, 5/9/1938 Pazartesi’ düzenleme yer ve tarihiyle, kendi el yazısıyla düzenlediği vasiyetnamenin gereğidir. Atatürk, vasiyetnamesinde sıraladığı 6 koşulla malik olduğu ‘bütün para ve pay senetleriyle Çankaya’daki taşınır ve taşınmaz’ mallarını CHP’ye ‘terk ve vasiyet’ etmiştir. Bu koşullardan –yakınlarına yaşadıkları sürece her ay belirli miktarlarda para verilmesi, İnönü’nün çocuklarına yüksek öğrenimlerini tamamlamaları için yardım yapılması gibi özel nitelikte olanlar dışında– günümüzde de geçerliğini koruyan ikisi şöyledir:
‘1. Para ve pay senetleri şimdiki gibi İş Bankası tarafından nemalandırılacaktır (faiz ve kâr payı ödenecektir) .
- Her yıl nemadan kalan miktar yarı yarıya Türk Tarih ve Dil Kurumlarına tahsis edilecektir.’
Atatürk, bu koşullarla malvarlığını kurucusu olduğu ve o dönemde tek parti konumunda bulunan CHP’ye bırakmıştır. Vasiyetnamede sözünü ettiği pay senetleri, 26 Ağustos 1924 günü Mahmut Celâl Bey’e (Bayar’a) 1 milyon TL esas sermaye ile kurdurduğu Türkiye İş Bankası A. Ş.’nin pay senetleridir. Kuruluşta esas sermayenin dörtte biri olan 250.000 TL Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal (Atatürk) tarafından karşılanmış ve başlangıç sermayesi olarak fiilen ödemiştir. Bu para, Kurtuluş Savaşını desteklemek üzere Hindistan Müslümanlarının gönderdiği paranın kalan yarısı idi.
30 Haziran 2018 tarihi itibariyle Türkiye İş Bankası A. Ş. pay senetlerinin üç büyük grup arasındaki dağılımı şöyledir: İş Bankası Munzam Sandık Vakfı % 40.12, CHP % 28.09, halka açılma ile binlerce pay sahibi % 31.79. Atatürk’ün vasiyeti gereğince elindeki pay senetlerinin kâr payları her yıl yarı yarıya Türk Tarih ve Dil Kurumlarına ödendiği için CHP, mülkiyet hakkından doğan diğer yetkileri kullanmakta ve Türkiye İş Bankası A. Ş. sermayesinin üçte birine yakın bir bölümü ile Yönetim Kurulunda temsil edilmektedir. Vasiyetname gereklerini yerine getirmek bakımından CHP, vasiyeti yerine getirme görevlisi konumundadır.
Bu nedenlerle Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ‘İş Bankası hisseleri’ konusunda Atatürk’ün ‘suiistimal’ edildiğini öne sürmesi, haksız ve yanıltıcı bir iddiadır. Atatürk’ün ölümünden 80 yıl sonra bu hisselerin Hazine’ye geçmesi gerektiğini savunmak, O’nun iradesine saygısızlık anlamına geldiği kadar miras hukukuna da aykırıdır.”